Bứt phá hợp tác Việt Nam - Hàn Quốc trong KH&CN: AI, bán dẫn và công nghệ lõi dẫn đường

Hai bên bày tỏ vui mừng trước sự phát triển ngày càng tốt đẹp, toàn diện và đi vào chiều sâu của quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc trên nền tảng Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện được nâng cấp năm 2022; đồng thời khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN,ĐMST&CĐS) là một trong những trụ cột hợp tác quan trọng của giai đoạn mới.

Những kết quả nổi bật trong hợp tác KH&CN Việt - Hàn: Từ VKIST đến V-COMPAS

Hai bên điểm lại những kết quả hợp tác nổi bật thời gian qua. Cụ thể, về thực hiện thỏa thuận hợp tác KH&CN, đã có 9 Khóa họp Ủy ban hỗn hợp về hợp tác KH&CN Việt Nam - Hàn Quốc; ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác phát triển và trao đổi hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST (7/2024); triển khai thành công Hệ thống Phân tích thông tin công nghệ dựa trên dữ liệu lớn - V-COMPAS phiên bản tiếng Việt; Triển khai Chương trình Quan hệ đối tác Hàn Quốc - Việt Nam vì tương lai thông qua nghiên cứu, phát triển và ĐMST… Đặc biệt, Dự án Thành lập Viện KH&CN Việt Nam - Hàn Quốc (Viện VKIST) tại Việt Nam do Chính phủ Hàn Quốc hỗ trợ đang ngày càng phát huy tốt vai trò là hạt nhân kết nối hợp tác giữa các viện, trường, doanh nghiệp trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của hai nước; đồng thời là hạt nhân lan tỏa, thúc đẩy dòng luân chuyển tri thức và công nghệ giữa hai quốc gia. Viện VKIST tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ phía Chính phủ Hàn Quốc thông qua Dự án Hỗ trợ kỹ thuật Bắc cầu Giai đoạn 1 và Giai đoạn 2 của Dự án VKIST sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại nhằm tiếp tục duy trì động lực, phát huy những kết quả đạt được và đảm bảo tính bền vững của Dự án VKIST giai đoạn 1 và chuẩn bị các điều kiện tiền đề cho Giai đoạn 2.

Về thúc đẩy năng lực khoa học, phát triển công nghệ lõi của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, hai bên đã triển khai các hợp tác nghiên cứu chung về các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, internet vạn vật, gồm: Ứng dụng AI trong khôi phục mô hình 3D các di sản văn hóa của Việt Nam và Hàn Quốc; sử dụng kỹ thuật học máy để dự báo sản lượng khai thác dầu; sử dụng công nghệ IoT trong việc xây dựng hệ thống hỗ trợ, quản lý, giám sát và điều khiển tự động cung cấp thức ăn và làm mát trong chăn nuôi; công nghệ phục dựng 3D, xử lý dữ liệu lớn ứng dụng vào lĩnh vực an ninh, đô thị thông minh cũng như ứng dụng AI vào chẩn đoán bệnh trong y tế… Nhiều kết quả nghiên cứu chung đã có những tác động tích cực đến hiệu quả kinh tế, xã hội của Việt Nam.

Về thực hiện thỏa thuận hợp tác về thông tin và truyền thông, hai bên đã thực hiện Dự án hợp tác công nghệ thông tin Việt Nam - Hàn Quốc giai đoạn 2023-2025; Tư vấn xây dựng chính sách của Luật Công nghiệp công nghệ số; Triển khai các hoạt động xúc tiến doanh nghiệp; Triển khai hợp tác về chuyển đổi số như tổ chức thành công Diễn đàn chuyển đổi số Việt Nam - Hàn Quốc 2024…

Chia sẻ tại buổi làm việc, Bộ trưởng Kyung Hoon Bae đã giới thiệu những chính sách và chiến lược lớn của Hàn Quốc trong lĩnh vực KH&CN, như Chiến lược số quốc gia (9/2022); Kế hoạch tổng thể đầu tiên về phát triển công nghệ quan trọng và mới nổi (2024-2028); Luật Bảo vệ và Phát triển Công nghệ Chiến lược Quốc gia (8/2022); Luật Cơ bản về Trí tuệ nhân tạo (12/2024)… cùng các chỉ số phát triển KHCN,ĐMST&CĐS.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị, hai bên tiếp tục thúc đẩy triển khai Dự án VKIST giai đoạn 2; đồng thời phía Hàn Quốc quan tâm hỗ trợ dành nguồn vốn ODA viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam. Bộ trưởng nhấn mạnh, ưu tiên tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, an toàn an ninh thông tin, chính phủ điện tử, phát thanh truyền hình, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, công nghệ khí hậu, công nghệ nano, năng lượng sạch và năng lượng tái tạo...; thúc đẩy kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp, ĐMST Việt Nam - Hàn Quốc; tiếp tục triển khai có hiệu quả cơ chế Ủy ban hỗn hợp hợp tác KH&CN Việt Nam - Hàn Quốc (cấp Bộ trưởng); tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực CĐS, xây dựng chính sách, chiến lược, ĐMST, nghiên cứu phát triển và đào tạo nhân lực số; tổ chức các chương trình, diễn đàn số để kết nối và hỗ trợ doanh nghiệp hai nước thiết lập quan hệ đối tác về CĐS và công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông, công nghiệp bán dẫn, AI tạo điều kiện để doanh nghiệp hai bên tiếp xúc, triển khai các dự án thương mại và đầu tư, mở rộng thị trường ở mỗi nước.
5 trọng tâm hợp tác KH&CN trong giai đoạn mới

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra 5 đề xuất hợp tác trọng tâm nhằm đưa hợp tác Việt Nam - Hàn Quốc bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng hơn.

Về hợp tác nghiên cứu phát triển, hai Bộ cùng lựa chọn một số lĩnh vực công nghệ để ưu tiên cùng phát triển, như AI, bán dẫn, công nghệ lượng tử, vật liệu mới và năng lượng sạch; Mở rộng quy mô, số lượng nhiệm vụ KHCN theo Nghị định thư và các dự án ODA công nghệ, ưu tiên triển khai VKIST giai đoạn 2, hướng tới xây dựng viện này thành trung tâm R&D công nghiệp nòng cốt của Việt Nam; Thúc đẩy mô hình hợp tác Chính phủ - viện/trường - doanh nghiệp, đặc biệt là xây dựng Trung tâm R&D chung tại Việt Nam, với sự tham gia đồng tài trợ và đồng sở hữu kết quả giữa doanh nghiệp hai nước; Hợp tác nâng cao năng lực công nghệ cho các viện, trường, doanh nghiệp Việt Nam, thông qua chia sẻ mô hình thể chế, đánh giá công nghệ và đào tạo chuyên gia.

Về hợp tác trong lĩnh vực AI, hai bên hợp tác xây dựng chính sách và khung pháp lý về AI; hợp tác đào tạo và phát triển nhân lực AI chất lượng cao; xem xét hỗ trợ thành lập Trung tâm Đào tạo AI tại Việt Nam với sự tham gia của các viện, trường và doanh nghiệp Hàn Quốc; Hợp tác thí điểm ứng dụng AI có trách nhiệm: phối hợp xây dựng các dự án thí điểm AI phục vụ cộng đồng (AI trong chẩn đoán y tế, giáo dục thông minh, giao thông đô thị); thúc đẩy kết nối doanh nghiệp và startup AI: thiết lập kênh kết nối các công ty AI giữa hai nước; hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia hệ sinh thái đổi mới sáng tạo AI tại Hàn Quốc.

Về Dự án VKIST, đề nghị Chính phủ Hàn Quốc quan tâm và dành vốn ODA viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam để thực hiện Dự án VKIST giai đoạn 2; hỗ trợ hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả Dự án giai đoạn 2 với trọng tâm đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, công nghệ sinh học và vật liệu tiên tiến nhằm đưa Viện trở thành một trung tâm nghiên cứu công nghiệp trọng điểm, đóng vai trò nòng cốt trong mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc gia, phù hợp với định hướng của Chiến lược phát triển KH,CN&ĐMST giai đoạn 2026 - 2035.

Về hợp tác thông qua Ủy ban hỗn hợp hợp tác KH&CN Việt Nam - Hàn Quốc, từ sau Khóa họp lần thứ 9 cấp Bộ trưởng, hai bên đang thúc đẩy các dự án hợp tác nghiên cứu chung đối với 06 lĩnh vực: công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano, công nghệ chuyển đổi số, công nghệ khí hậu/môi trường, công nghệ năng lượng sạch/năng lượng tái tạo. Bộ trưởng đề nghị hai bên phối hợp tổ chức Kỳ họp lần thứ 10 Ủy ban hỗn hợp hợp tác KH&CN Việt Nam - Hàn Quốc trong năm 2026 tại Việt Nam, tập trung vào 06 lĩnh vực nêu trên.

Về hợp tác trong khuôn khổ Dự án Đổi mới sáng tạo Số Hàn Quốc - ASEAN, Bộ KH&CN Việt Nam ủng hộ việc triển khai Dự án Đổi mới sáng tạo Số Hàn Quốc ASEAN (Korea-ASEAN Digital Innovation Flagship Project), sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với MSIT để triển khai sáng kiến này tại Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề xuất, hai bên có thể xem xét một số nội dung hợp tác cụ thể: Triển khai một số dự án nghiên cứu và ứng dụng công nghệ số vì cộng đồng; dự án hợp tác phát triển AI giữa doanh nghiệp Việt Nam và đối tác Hàn Quốc; Tổ chức Diễn đàn Đổi mới sáng tạo số ASEAN - Hàn Quốc tại Việt Nam, có thể kết hợp trong khuôn khổ Tuần lễ số quốc tế Việt Nam, dự kiến tổ chức vào tháng 10/2026.

Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác về xây dựng cơ sở hạ tầng cốt lõi như: AI, mạng thế hệ tiếp theo và trung tâm dữ liệu, xây dựng khuôn khổ pháp lý và thể chế để cùng tiến vào kỷ nguyên số về AI; chia sẻ các chính sách, chiến lược và tìm hướng hợp tác trong một số lĩnh vực chính như công nghiệp bán dẫn, AI và sử dụng AI trong khu vực công…