Ngành Ngoại giao bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, vững bước vào kỷ nguyên số

CHUYỂN ĐỐI SỐ TRONG QUÁ TRÌNH TOÀN CẦU HOÁ

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, CĐS không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để các quốc gia thích ứng, phát triển bền vững và giữ vững vị thế chiến lược trên trường quốc tế. Đối với Việt Nam, Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị đang khẩn trương và quyết liệt triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia, chuẩn bị điều kiện tốt nhất đưa đất nước vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Không nằm ngoài xu thế trên, ngành Ngoại giao, trong quá trình thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc trong môi trường quốc tế biến động không ngừng, đã nhận thức rõ vai trò của CĐS không chỉ giúp Bộ Ngoại giao nâng cao năng lực tham mưu chiến lược, xử lý thông tin, bảo đảm an ninh, mà còn tối ưu hoá hoạt động quản lý, điều hành, tăng cường kết nối giữa các đơn vị trong nước và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Công tác CĐS đã trở thành một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Bộ. Vì vậy, Bộ Ngoại giao đã thành lập Ban chỉ đạo

CĐS quốc gia Bộ Ngoại giao do một đồng chí Thứ trưởng làm Trưởng ban và ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành và thể chế hóa chính sách nhằm thực hiện nhiệm vụ này.

Trong thời gian qua, với sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Bộ Ngoại giao cùng với quyết tâm của toàn thể cán bộ, nhân viên Cục Cơ yếu – Công nghệ thông tin đã hoàn thành xây dựng 05 nền tảng số. Ngày 04/7/2025 vừa qua, đồng chí Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Lãnh đạo Bộ Ngoại giao đã bấm nút khai trương đồng thời 05 nền tảng số: Cổng thông tin điện tử Bộ Ngoại giao; Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành; Nền tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu cấp Bộ (LGSP); Hệ thống thông tin báo cáo và Cổng thông tin nội bộ. Đây là dấu mốc quan trọng và ý nghĩa, đánh dấu việc bước vào kỷ nguyên số của Bộ Ngoại giao. Đồng thời, đây là bước đi chiến lược trong công cuộc CĐS, góp phần đẩy mạnh hiện đại hóa ngành Ngoại giao, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Cũng trong tháng 7/2025, Bộ Ngoại giao đã phát động Phong trào “Bình dân học vụ số” - một hoạt động ý nghĩa về CĐS quốc gia, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc đổi mới tư duy, hiện đại hóa ngành ngoại giao, đúng tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW.

BẢO ĐẢM AN TOÀN, AN NINH THÔNG TIN TRONG CHUYỂN ĐỔI SỐ

Công tác bảo đảm an toàn, an ninh thông tin luôn song hành cùng công tác CĐS và hai công tác này không thể tách rời nhau. Nếu không thực hiện tốt công tác bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, công tác CĐS không thể đạt hiệu quả như mong muốn. Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Cục Cơ yếu – Công nghệ thông tin đã cùng các đơn vị nỗ lực triển khai một loạt giải pháp đồng bộ và đến nay Bộ Ngoại giao đã đạt được một số kết quả tích cực, nhất là trong xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số.

Trong bối cảnh đất nước ta ngày càng hội nhập quốc tế sâu rộng, yêu cầu đặt ra đối với công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo mật hệ thống và dữ liệu ngày càng cao. Với tính chất đặc thù của ngành đối ngoại, thông tin và tính chất sự kiện luôn được bảo mật tuyệt đối, một sự cố dù nhỏ nhất, cũng có thể gây ra những hậu quả lớn về mặt chính trị, kinh tế và an ninh quốc gia. Do đó, công tác bảo đảm an toàn, an ninh thông tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Bộ Ngoại giao trong quá trình triển khai CĐS trong những năm qua. Cục Cơ yếu – Công nghệ thông tin đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan nhằm đảm bảo an toàn, an ninh thông tin của Bộ Ngoại giao. Đặc biệt, được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Ban Cơ yếu Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, đơn vị thuộc Ban, công tác bảo đảm an toàn, an ninh thông tin luôn được triển khai và hoàn thành tốt mục tiêu đề ra.

Bên cạnh công tác bảo đảm, thời gian qua công tác giám sát và ứng cứu, xử lý sự cố an toàn, an ninh mạng đã được triển khai nhanh chóng, toàn diện. Các biện pháp kỹ thuật nhằm ngăn chặn và xử lý nhanh chóng các sự cố phát huy hiệu quả. Trung bình mỗi năm ghi nhận hơn 1.000 cảnh báo về các cuộc tấn công mạng, tuy nhiên, nhờ sự chủ động và phối hợp chặt chẽ giữa Cục Cơ yếu – Công nghệ thông tin và các đơn vị liên quan, các vụ việc đều được xử lý kịp thời, không gây thiệt hại đáng kể. Đặc biệt, Bộ Ngoại giao đã mở rộng kết nối giám sát an toàn thông tin với Trung tâm Công nghệ thông tin và Giám sát An ninh mạng của Ban Cơ yếu Chính phủ, đồng thời kết nối hiệu quả với Trung tâm Giám sát an ninh mạng quốc gia tạo nên mạng lưới giám sát an ninh chặt chẽ và đồng bộ.

HỆ CƠ YẾU NGOẠI GIAO, 56 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN

Hệ Cơ yếu Ngoại giao đã trải qua 56 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển. Từ buổi đầu thành lập Phòng 7 với lực lượng chỉ 21 người chịu trách nhiệm đảm bảo liên lạc với 20 Cơ quan đại diện Việt Nam ở ngoài nước, đến nay, Cơ yếu Ngoại giao đã phát triển thành Cục Cơ yếu – Công nghệ thông tin và là một trong 4 Hệ trụ cột của ngành Cơ yếu Việt Nam với lực lượng và số lượng đầu mối gấp nhiều lần trước đây. Từ chỗ sử dụng nhiều thiết bị kỹ thuật mật mã truyền thống, mang tính thủ công, đến nay dưới sự chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao và với sự quan tâm, hỗ trợ về kỹ thuật, nghiệp vụ của Ban Cơ yếu Chính phủ, Hệ Cơ yếu Ngoại giao đã có trong tay một hệ thống máy móc và trang thiết bị hiện đại, tiên tiến.

Với truyền thống vẻ vang “Trung thành, tận tụy, đoàn kết, kỷ luật, sáng tạo”, các thế hệ Cơ yếu Ngoại giao đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm thông tin liên lạc mật phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của Đảng, Nhà nước và Bộ Ngoại giao trong lĩnh vực đối ngoại, lập nên nhiều chiến công thầm lặng trên mặt trận ngoại giao, như: Tham gia phục vụ Hội nghị Paris (Pháp) (1968 - 1973); Các cuộc đàm phán hoạch định về biên giới giữa Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia; Phục vụ quá trình Việt Nam gia nhập tổ chức Thương mại thế giới WTO; Trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2008 - 2009 và nhiệm kỳ 2020 - 2021…

Với những đóng góp của mình, Cơ yếu Ngoại giao đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý như: Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Lao động hạng Nhất. Trên bước đi tiến vào kỷ nguyên số, Bộ Ngoại giao luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ quý báu của Lãnh đạo Ban Cơ yếu Chính phủ, các đơn vị trực thuộc Ban trong công tác bảo mật, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, giám sát, ứng cứu, xử lý sự cố an ninh mạng và đào tạo nguồn nhân lực… Có thể nói rằng, công tác cơ yếu đã đóng vai trò quan trọng trên hành trình của ngành Ngoại giao để tiến vào kỷ nguyên số, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi thông tin trở thành một tài sản chiến lược quốc gia và luôn phải đối mặt với các mối đe dọa ngày càng phức tạp, tinh vi.

Trong thời gian tới, nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Ngoại giao là triển khai hiệu quả CĐS toàn diện. Các nhiệm vụ cụ thể bao gồm: hiện đại hóa hệ thống văn bản điện tử, tăng cường bảo mật và triển khai đồng bộ trong toàn ngành; hoàn thành các đề án ứng dụng công nghệ thông tin đã được Chính phủ phê duyệt; xây dựng Chính phủ điện tử Bộ Ngoại giao phiên bản 3.0; hoàn thiện Kiến trúc Chính phủ điện tử ngành. Đồng thời, Bộ Ngoại giao tiếp tục đưa vào sử dụng các hệ thống thông tin báo cáo, thống kê điện tử, nền tảng tích hợp dữ liệu, hoàn thiện mô hình văn phòng số trong thời gian tới.

CĐS là tất yếu, là con đường để Bộ Ngoại giao hiện đại hóa tổ chức, nâng cao hiệu quả công tác, phục vụ đất nước, người dân và doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới. Với sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, sự hỗ trợ, đồng hành của Ban Cơ yếu Chính phủ, cùng quyết tâm và tinh thần đổi mới không ngừng của đội ngũ cán bộ Cục Cơ yếu - Công nghệ thông tin và các đơn vị trong Bộ, ngành Ngoại giao Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong môi trường số - vững vàng, tự tin, sáng tạo và chủ động hội nhập trong kỷ nguyên số.